U centru Novog Pazara, na blagom uzvišenju koje sa severozapadne strane
zaklapa korito reke Raške a s istočne današnja ulica Prvog maja, prostiru se zidine
starog turskog utvrđenja.
Utvrđenje je pokrivalo površinu, sada pretvorenu u gradski park,
od preko 16 hiljada kvadratnih metara i imalo je, sudeći po očuvanim kamenim bastionima,
preostalim bedemima i poluzatrpanim širokim rovovima, oblik trougla čije je teme upravljeno ka severu.
Na tom mestu i danas se uzdiže najmarkantniji bastion, dosta složene osnove,
koji flankira prvobitni ulaz u tvrđavu i skriva podzemnu tamnicu - zindan.
Prodiranjem Turaka počela je u ovim krajevima da se širi i nova, islamska kultura.
U to vreme, naporedo s tradicionalnom umetničkom delatnošću oslonjenom na tekovine
stare srpske umetnosti, nastaju ovde mnogobrojni umetnički spomenici koje
prožimaju osmanlijske stilske odlike. Njihovi nosoci kao i ktitori novh verskih i javnih
građevina.
U putopisu Evlije Čelebije, on daje neke zanimljivosti o Novom Pazaru.
Džamije. — Tu se nalaze 23 džamije.
Džamija koja se zove Altun ['alem] džamija (džamija sa zlatnim alemom)
je stara bogomolja, a nalazi se u Jeleč-mahali na Carigradskom drumu.
Gazi-Isa-begova džamija nalazi se na Žitnom trgu. To je stara Fethija,
olovom pokrivena bogomolja. Znamenite su još džamije kod Kamenog mosta (Tašköprü džami'i)
i Hadži-Huremova džamija. Osim tih džamija, tu ima još 11 mesdžida i 5 medresa.
Samo su dvije od njih vrlo lijepe, majstorske građevine.
Petrova Crkva kod Novog Pazara svakako je najstarija očuvana sakralna građevina u Srba.
Istorija crkve posle Nemanjinih vremena bila je poznata, deimično, i pre konzervatorskih radova od pre jedne decenije.
Đurđevi Stupovi - Prvo svedočanstvo o crkvi sv. Đorđa u Rasu, poznatoj kao "Đurđevi Stupovi",
daje sveti Sava. Pišući biografiju svog oca Simeona Nemanje 1208. godine u manastiru Studenici,
sv. Sava navodi da je manastir sv. Đorđa Nemanja podigao kao svoju treću zadužbinu,
posle sv. Nikole i Bogorodice u Toplici (kod Kuršumlije).
